Το Άγιο Φως, μια τραγική φιγούρα και ένα άχαρο καθήκον

Άρθρο Γνώμης του Ευάγγ. Αθανασιάδη

Κάθε χρόνο, παρακολουθώ με ενδιαφέρον, την τελετή της αφής του Αγίου Φωτός.

Είναι μια τελετή που με έλκει. Οι εκφράσεις του Ελληνορθοδόξου Πατριαρχείου σεμνές, ολιγόλογες και απλές. Το ορθόδοξο δόγμα έτσι διατυπώνεται πάντα. Αν ακούσετε φανφάρες και μεγαλοστομίες, ή δεν είναι ορθόδοξος, ή δεν το πιστεύει ο ίδιος. Το θαύμα για τον πιστό είναι πράγμα φυσιολογικό, αυτονόητο. Μα πως αλλιώς άραγε θα μπορούσε να συμβεί; Αν ακούσετε από κάποιον λόγια πολλά και εξηγήσεις, διακόψτε τον και πέσατε του, ότι δεν πιστεύει και ψάχνει να βρει τον βηματισμό του.

Το Ευαγγέλιο για το σφράγισμα του Τάφου. «Οἱ δὲ πορευθέντες ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας» (Ματθ. 27, 66).⁽¹⁾

Και η Ευαγγελική περιγραφή της Αναστάσεως. «καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας…· ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών. ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες… ἰδού τινές τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα» (Ματθ. 28, 2,3,11).⁽²⁾

Στην όλη τελετή, της Αφή του Αγίου φωτός υπάρχει μια τραγική φυγούρα, με ένα άχαρο ρόλο και καθήκον.

Πριν ξεκινήσει η τελετή του Αγίου Φωτός, το Μεγάλο Σάββατο, γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος του Παναγίου Τάφου, από τις τοπικές αρχές και εκπροσώπους των άλλων δογμάτων, για να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει μέσα στον Πανάγιο Τάφο, κάτι με το οποίο θα μπορούσε να ανάψει φωτιά. Αμέσως μετά ο τάφος σφραγίζεται με μελισσοκέρι και οι αρχές τοποθετούν πάνω στο κερί τις σφραγίδες τους.

Μετά την Λιτανεία αποσφραγίζεται ο Πανάγιος Τάφος. Ο Πατριάρχης, φορώντας πλέον μόνο το λευκό στιχάριο, ελέγχεται από τον αστυνομικό διευθυντή της Ιερουσαλήμ μπροστά σε όλους, ώστε να διαπιστωθεί ότι δεν έχει τίποτα μαζί του με το οποίο θα μπορούσε να ανάψει φλόγα. Μετά τον έλεγχο παίρνει τους σβηστούς πυρσούς και εισέρχεται στο Ιερό Κουβούκλιο, συνοδευόμενος από αντιπρόσωπο της  Αρμενικής Εκκλησίας.

Ακολουθεί η Δέηση και η αφή του Αγίου φωτός.

Όλης αυτής της διαδικασίας ελέγχου, προΐσταται κάθε χρόνο, ο Ισραηλινός Αστυνομικός Διευθυντής της Ιερουσαλήμ. Μέχρι προ 2ετίας, και για καμιά 10ετία περίπου, ήταν ο ίδιος κάθε χρόνο αυτός που φαίνεται στην επάνω φωτογραφία. Μια ευγενική και ήρεμη παρουσία. Ποια άραγε η εμπειρία, τα συναισθήματά και τα βιώματά του.

Η παρουσία και τα καθήκοντά του, εις ανάμνηση της «Κουστωδίας», να βεβαιώνουν και να επικυρώνουν το υπέρλαμπρο μήνυμα του Φωτός της Αναστάσεως.

Από διετίας αν δεν κάνω λάθος, παρευρίσκεται ένας άλλος, νεώτερος, που φαίνεται στην δεύτερη φωτογραφία.  Λογικά αυτός θα είναι και φέτος.

Είναι Θαύμα η Αφή του Αγίου Φωτός; Πες μου εσύ. Αυτό που πιστεύεις εσύ, αυτό είναι το αληθές για εσένα. Το Θαύμα δεν παίρνει απόδειξη και εξήγηση. Ότι έχει λογική εξήγηση δεν είναι Θαύμα. «Κατά την πίστιν υμών γενηθήτω» (Ματθ. θ΄29).

Στην τελετή βρίσκονται πολλά άλλα Δόγματα, Ιερείς και Προκαθήμενοι, και Αστυνομική παρουσία Ισραηλινών. Τα άλλα Δόγματα παίρνουν το Φως από τον Ελληνορθόδοξο Πατριάρχη. Κανένας δεν αμφισβήτησε κάτι τις. Όλοι τους είχαν κάθε λόγο να μειώσουν τον Πατριάρχη. Και οι αλλόδοξοι και οι Ισραηλίτες.

Οι Ρωμαιοκαθολικοί προτίμησαν να μεταθέσουν την ημέρα. Δεν αμφισβήτησαν, απέφυγαν την σύγκριση και την υπαγωγή.

Ποιοι αμφισβήτησαν; Έλληνες νεωτερίζοντες, προοδευτικοί και προβληματιζόμενοι… Ποιος άλλος;;…!!

«Εξ Έλληνος τα κρείττω». «Kαι εξ Έλληνος τα χείρω».⁽³⁾

Καλή Ανάσταση.

(1) «Εκείνοι δε επήγαν και ασφάλισαν τον τάφο, σφραγίζοντας τον λίθο που έκλεινε το μνημείο και τοποθέτησαν την φρουρά».

(2) «Και ιδού, σεισμός μέγας έγινε… Ήταν δε η εξωτερική του εμφάνιση σαν αστραπή και το ένδυμά του ολόλευκο σαν το χιόνι. Από τον φόβο δε συγκλονίσθηκαν οι φρουροί και μερικοί στρατιώτες της φρουράς ήλθαν στη πόλη και γνωστοποίησαν στους αρχιερείς όλα όσα είχαν γίνει».

(3) Κατά παράφραση του διαλόγου του Αυτοκράτορος Θεοφίλου και της Κασσιανής, κατά την διαδικασία εκλογής συζύγου. Ο Θεόφιλος: «Εκ γυναικός τα χείρω».  Και η Κασσιανή: «Kαι εκ γυναικός τα κρείττω».

Ή κατά άλλη έκφραση: «Ὡς ἂρα διά γυναικός ἐῤῥρύη τὰ φαῦλα», δλδ «Από μία γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα κακά», αναφερόμενος στο Προπατορικό Αμάρτημα.

«Ἀλλά καὶ διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω», εννοόντας ότι «Και από μία γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα καλά», αναφερόμενη στην ενσάρκωση του Χριστού δια της Παναγίας.