Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ, Πλωτάρχης Ελευθέριος Χανδρινός

Άρθρο Γνώμης του Ευάγγ. Αθανασιάδη

Από ρουτίνα, επιχειρήσεις.

Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ, με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη  Ελευθέριο Χανδρινό, διατάχθηκε το 1974, για μια αποστολή ρουτίνας και συγκεκριμένα την αντικατάσταση μέρους των ανδρών της ΕΛΔΥΚ λόγω απολύσεως.

Κατά την επιστροφή διατάσσεται να επανακάμψει στην Κύπρο και να αποβιβάσει τους αποχωρούντες οπλίτες, γιατί είχε αρχίσει η απόβαση των Τούρκων. Έτσι, μετά από σειρά διαταγών, καταπλέει στην Πάφο, και αποβιβάζει τα τμήματα.

Τα τμήματα επέστρεφαν στην Ελλάδα για απόλυση και ήταν άοπλα. Επί του πλοίου υπήρχαν όπλα και πυρομαχικά. Δεν δίστασε καθόλου, τα διέθεσε. (Σημείο πρώτο).

Ενώ ολοκληρωνόταν η αποβίβαση των οπλιτών, του ζητήθηκε από την τοπική Ελληνοκυπριακή Διοίκηση να προσβάλει τον Τουρκικό θύλακα της Πάφου που αντιστεκόταν σθεναρά και απειλούσε την τύχη της πόλης.

Η απόφαση.

Η εντολή που είχε το «ΛΕΣΒΟΣ», δεν περιελάμβανε τέτοια αποστολή. Το σκάφος και ο οπλισμός ήταν ακατάλληλος. Η ανταπόκριση στο αίτημα εκτέλεσης πυρών, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν «αμφιλεγόμενα» επιτρεπτή, έως μάλλον απαγορευμένη.

 Ο Ελευθέριος Χανδρινός, μετά από μία ταχυτάτη εκτίμηση της καταστάσεως, και λαμβάνοντας υπόψη ότι: αφ’ ενός η διαταγή να αποβιβάσει τμήματα, ήταν σαφώς ενέργεια συμμετοχής και εφ’ ετέρου ότι η δράση του ισχυρού Τουρκικού θύλακα, αποτελούσε ισχυρή απειλή για την Πόλη (όπως συνέβη στην Αμμόχωστο), αποφάσισε την προσβολή των στόχων, που του υποδείχτηκαν. (Σημείο δεύτερο).

 Ήταν μία απόφαση υψηλού προσωπικού ρίσκου και πρωτοβουλίας. Αυτές οι στιγμές χωρίζουν με ένα τεράστιο και απύθμενο χάσμα, τους υψηλόφρονες Ηγήτορες από τα ανδρείκελα ανθρωπάκια.

 Σε τέτοιες  περιπτώσεις, η «μοναξιά» του Κυβερνήτη στη λήψη αποφάσεων, είναι δραματική.

 Το πλήρωμα του Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ επί δύο συνεχείς ώρες (15:30 –17:30 της 20/7), σφυροκόπησε με επιτυχία τον θύλακα (περίπου 900-950 βλήματα των 40 ΜΜ), με αποτέλεσμα την εξουδετέρωσή του. Σχεδόν άδειασε όλες τις αποθήκες πυρομαχικών του πλοίου.

Κατά κοινή ομολογία των τοπικών αρχών η πόλη σώθηκε χάρη στην επέμβαση του «ΛΕΣΒΟΣ».

Η προσβολή των αντιτορπιλικών.

Αλλά η συμβολή του συνεχίστηκε και εμμέσως.

Ο Χανδρινός ήταν μάχιμος Αξιωματικός, είχε πλήρη επίγνωση τι σήμαινε η αποβίβαση στρατευμάτων και η εκτέλεση πυρών, όπως και τι θα ακολουθούσε για ένα αποβατικό.

Όλα ήταν εις βάρος του. Ταχύτητα μικρή, ελιγμοί περιορισμένοι, όπλα μόνο ελαφρά αντιαεροπορικά, ναυτική και αεροπορική υποστήριξη και κάλυψη, καμία. Καταδικασμένο σε κάθε εμπλοκή. Έτσι κατά την αποχώρηση κινήθηκε Νότια, προς Αίγυπτο και με πλήρη σιγή ασυρμάτων, για να μην εντοπίζεται. Μετά 6ωρον έστρεψε Δυτικά.

Τρία τουρκικά αντιτορπιλικά και η τουρκική αεροπορία κλήθηκαν να το προσβάλλουν, αλλά ασυντόνιστα. Αποτέλεσμα, τα τουρκικά Α/Φ να βυθίσουν το ένα αντιτορπιλικό το «Kocatepe» (D354), να καταστρέψουν το δεύτερο και να κάνουν ζημιές στο τρίτο. Τα αντιτορπιλικά κτύπησαν τα τουρκικά Α/φη. Το «Μάλτα γιοκ» της «Υπερδύναμης», ξανά σε όλο της το μεγαλείο.

Η καριέρα.

Ο πλωτάρχης Λ. Χανδρινός συνέχισε την καριέρα του. Αλλά:

1. Ελέγχθηκε νομικά για τις ενέργειές του. Υποβλήθηκε σε μεγάλη ταλαιπωρία.

2. Κάθε φορά που κρινόταν για προαγωγή διαπίστωνε ότι από τον προσωπικό του φάκελο έλειπαν τα έγγραφα για τη δράση του «Λέσβος».  Και κάθε φορά του υποδείκνυαν ότι πρέπει να τα ξαναϋποβάλλει. Σεμνός ο ίδιος, αναγκαζόταν κάθε φορά να τα ξαναπηγαίνει.

Το 1984 τοποθετήθηκε ναυτικός ακόλουθος στην Πρεσβεία στην Άγκυρα. Οι Τούρκοι ήξεραν την δράση του. Σε μία δεξίωση των Τούρκων προς τους ναυτικούς ακολούθους των ξένων κρατών, σηκώθηκε ο τούρκος Ναύαρχος και υψώνοντας το ποτήρι ενώπιων όλων είπε: «Κύριε Χανδρινέ, πίνω στην Υγειά σας και στην παλληκαριά σας».

Το 1986 επιστρέφοντας στην Άγκυρα οδικώς, στο ύψος της Κομοτηνής είχε ένα «περίεργο» ατύχημα. Έμεινε παράλυτος. Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του πλοιάρχου. Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1994.

Κανένας δεν αμφισβήτησε ότι ζούσαμε κοντά σε ένα παλληκάρι. Κάποιοι είπαν ότι το κράτος τον αγνόησε. 

Νομίζω ότι αυτό λέγεται ηθελημένη απαξία. Επίτηδες δεν έχει προβληθεί ποτέ.

Αλλά όταν δεν τιμάς έναν που το αξίζει, η απαξία γυρίζει στο πρόσωπό σου και στην μικρότητά σου.

Θα βάλουνε άραγε το Α/Γ Λέσβος, δίπλα στο «Αβέρωφ», όπου έχουν και το Α/Τ Βέλος ;

ΥΓ 1. Σε αναφορά του ο Χανδρινός έγραψε για τα  γεγονότα: « ως διαπίστωσα, το ηθικόν του Έλληνος, η ψυχραιμία και η τόλμη αυτού, ευρίσκεται εις υψηλόν βαθμόν», «…άπαντες οι επιβαίνοντες του πλοίου Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και οπλίται εν ουδεμία περιπτώσει απώλεσαν το θάρρος των και την πίστιν προς τα ιδεώδη της φυλής».

«Ιδιαιτέρως εθαύμασα το θάρρος των επαναπατριζομένων οπλιτών του Σ.Ξ, οίτινες καίτοι είχαν συνειδητοποιήσει ότι επέστρεφον εις τας οικείας των, με έξαλλον ενθουσιασμόν και αλλαλαγμούς χαράς, εδέχθηκαν την, από του στόματός μου, πληροφορίαν περί της επανόδου των εις την Κύπρον, προς ενίσχυσιν των μαχομένων συναδέλφων των εναντίον των εχθρών του γένους»

ΥΓ 2. Το Α/Γ «ΛΕΣΒΟΣ» ναυπηγήθηκε στις 20 Ιουνίου 1942 στις ΗΠΑ, καθελκύσθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1942. Εντάχθηκε στο Αμερικανικό Ναυτικό στις 24 Νοεμβρίου 1942, με το όνομα BOONE COUNTY USS LST 389.

Παραχωρήθηκε στην Ελλάδα και η παραλαβή του έγινε στις 2 Ιουνίου 1960.

Παροπλίστηκε στις 15 Μαΐου 1990.

Το τραγικό: Όταν αποφασίστηκε να δοθεί για διάλυση, πλειοδότησε τουρκική εταιρία, ενδεχομένως εσκεμμένα, δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο διαγωνισμός έκλεισε και ήταν να μεταφερθεί στην Τουρκία και να παραδοθεί για σκράπ σε τουρκικό διαλυτήριο πλοίων.

Την τελευταία στιγμή αυτό ματαιώθηκε.