Μηνύματα από την μάχη της Καλλίπολης

Άρθρο Γνώμης Ευάγγ. Αθανασιάδη(*)

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ ως μέλος του βρετανικού πολεμικού συμβουλίου, αρμόδιος για τις ναυτικές επιχειρήσεις, πρότεινε, στις 25 Νοεμβρίου 1914, επίθεση του συμμαχικού στόλου εναντίον των Δαρδανελίων.

Ο πρώτος λόρδος του ναυαρχείου, Τζον Άρμπουθνορ Φίσερ, είχε αντιδράσει, θεωρώντας το σημείο απόρθητο.

Από τον Φεβρουάριο – Απρίλιο 1915 ο συμμαχικός στόλος επιχείρησε τρεις φορές να σιγήσει τα τουρκικά πυροβολεία στα Στενά, χωρίς επιτυχία. Οι Σύμμαχοι στην προσπάθειά τους αυτή απώλεσαν πέντε θωρηκτά και οκτώ υποβρύχια (η συμμετοχή και βύθιση των υποβρυχίων είναι μάλλον ναυτικό παράδοξο). Η αποτυχία τους να παραβιάσουν τα Στενά με το ναυτικό, τούς ανάγκασε να αποβιβαστούν στην χερσόνησο της Καλλίπολης.

Στην Καλλίπολη θα ήταν η πρώτη φορά που η νεοσύστατη Αυστραλιανή Αυτοκρατορική Δύναμη, θα έπαιρνε μέρος σε πολεμική αναμέτρηση.

Ο στρατηγός των συμμάχων, σερ Ιαν Χάμιλτον, μετά τα πενιχρά αποτελέσματα της απόβασης και τις μεγάλες απώλειες, θα πει το ίδιο βράδυ: «Χρειάστηκαν 10 χρόνια για να παρθεί η Αρχαία Τροία που βρισκόταν στα ίδια Στενά. Τώρα καταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι να κατακτήσουμε τα Στενά αυτά».

Δεν είχε καν το απαραίτητο 3 προς 1 υπέρ του, αναλογία που ίσως να σου έδινε εν έτη 1915 την ελπίδα να κατακτήσει μια ανηφόρα σπαρμένη με πολυβόλα και πυροβολικό.

Σύντομα οι επιχειρήσεις εκφυλίστηκαν σε πόλεμο χαρακωμάτων. Εκεί οι ασθένειες  και η ζέστη αποδείχθηκαν χειρότεροι εχθροί από τους Τούρκους.

Ο στρατηγός σερ Τσάρλς Μονρώ ανέλαβε την διοίκηση στα μέσα Οκτωβρίου του 1915, και έλαβε μία πρωτόγνωρη εντολή: “Πράξε ό,τι νομίζεις”. Δεν νομίζω ότι έχει ξανακουστεί τέτοια εντολή. Νομίζω ότι η επομένη πρόταση είναι «αποτάσσεσαι και περνάς στρατοδικείο».

Για τη μάχη της Καλλίπολης, γράφτηκε πως «δεν υπήρξε στρατηγικό λάθος που να μην διαπράχθηκε».

(*) Ο Ευάγγελος Αθανασιάδης είναι Συνταγματάρχης ε.α.