Δεκαπενταύγουστος, η Μέρα της Παναγιάς, ή αλλιώς το Πάσχα του Καλοκαιριού.

Άρθρο Γνώμης Αργυρής Ξέρρα(*)

Μεγάλη γιορτή για του Ορθόδοξους Χριστιανούς η Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αρχίζει από την 1η Αυγούστου με νηστεία και  παρακλήσεις στην εκκλησία κάθε απόγευμα μέχρι την παραμονή της Μεγάλης Μέρας.

 Παναγία , μητέρα Θεού και ανθρώπων.

Μητέρα όλων μας.

Μεγάλη η λατρεία των πιστών για Εκείνη.

Θρύλοι και παραδόσεις αναφέρονται συχνά στο μυστήριο της αποκάλυψης της ιερής και ταλαιπωρημένης εικόνα της από τα χρόνια, ή από κάποια φυσική καταστροφή ή ακόμα από τη μεταφορά της από άλλη περιοχή μέσω των Ελλήνων προσφύγων.

Αναφορά γίνεται για τα πατήματά της, τα οποία διακρίνουμε σε βράχους και γκρεμνά, όπως και τη μορφής της, η οποία όπου και αν πέρασε, άφησε ανεξίτηλα το σημάδι της σε βράχους και πλαγιές.

Τα προσωνύμιά της πολλά, ανάλογα από την περιοχή, στην οποία βρίσκεται η εκκλησία ή το μοναστήρι, τα χαρακτηριστικά της ή τις ιδιότητές της, το κάλλος της ή ο τρόπος και ο τόπος που βρέθηκε η  ιερή εικόνα της.

Ενδεικτικά αναφέρω το, Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Πυργιανή, Σπυλιανή, Θολοσκέπαστη, Ελεούσα, Χρυσοπηγή και πάρα πολλά άλλα, τα οποία έχουν προσδώσει υμνωδοί, βυζαντινοί συγγραφείς αλλά και ο απλός πιστός κόσμος.

Πόσες φορές δεν είπαμε σε δύσκολες στιγμές της ζωής μας «Παναγία μου βόηθα μας», «Παναγία μου το παιδί μου έχε το κάτω από τη σκέπη σου».

Πόσες φορές μπροστά σε έναν μεγάλο κίνδυνο δεν φωνάξαμε «Παναγία μου» αντλώντας δύναμη.

Το ιερό πρόσωπό της δεν άφησε ασυγκίνητες ούτε και τις μεγάλες μορφές της τέχνης. Ζωγράφους, συγγραφείς, ποιητές.

Πολλοί ζωγράφοι όχι μόνο της βυζαντινής εποχής, αλλά και πολλοί νεότεροι απέδωσαν τη γλυκιά μορφής της, κάνοντάς της προς εμάς πιο οικεία.

Συγγραφείς έχουν αναφέρει πολλές φορές στα βιβλία τους για τη δύναμή της, τα μοναστήρια της και τη λατρεία του προσώπου της, από τους ανθρώπους, αλλά και για τα πολυάριθμα θαύματά της.

Πολλοί ποιητές εμπνεύστηκαν από τη θεία μορφή της και τις αφιέρωσαν στίχους ή ολόκληρα ποιήματά τους, όπως ο Οδυσσέας Ελύτης με το «μακρινή μητέρα ρόδο αμάραντο», ή το «που να σε κρύψω γιόκα μου να μη σε φτάνουν οι κακοί», του Κώστα Βάρναλη, ενώ ο Άγγελος Σικελιανός την παρακαλεί, «Παρθένα μάνα, του Στρατού ασπίδα».

Επίσης τραγουδοποιοί αναφέρουν, ή επικαλούνται ένα θαύμα της Παναγίας για στεριώσει μία αγάπη, ή ένας έρωτας. Συχνά παρομοιάζουν γυναικείες μορφές με τη μορφή της Παναγίας.

Πολλές εκκλησίες γιορτάζουν αυτή τη μέρα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Την τιμητική του, όμως έχει το νησί της Τήνου ή το νησί της Παναγιάς, το οποίο είναι συνυφασμένο με αυτή τη Μεγάλη Γιορτή. Κάθε χρόνο αυτή τη μέρα κατακλύζει το νησί πλήθος πιστών συνδυάζοντας διακοπές, προσευχή, κατάνυξη ή και την εκπλήρωση κάποιου τάματος.

Είναι πολλά και τα θαύματα της Παναγίας, τα θαύματα, τα οποία κάθε πιστός νοιώθει πολλές φορές αν την επικαλεστεί και προσευχηθεί με πίστη.

Με τη γιορτή αυτή της Παναγίας, σηματοδοτείται και το τέλος των διακοπών.

Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι οργανώνουν τις ολιγοήμερες διακοπές τους κοντά σε αυτή τη μέρα. Να βρεθούν σε κάποιο από τα πολλά πανηγύρια, τόπος συνάντησης και διασκέδασης, γνωστών, φίλων, συντοπιτών, τα οποία γίνονται προς τη Χάρη  της Παναγιάς .

Είναι μία γιορτή για όλους, πιστούς και άπιστους με ήθη και έθιμα και μία από τις πολλές και όμορφες παραδόσεις της χώρας μας στην καρδιά του καλοκαιριού. Μία «ωραία δικαιολογία» για να αποδράσουμε έστω και λίγες μέρες από τις καθημερινές μας υποχρεώσεις.

Καλή Παναγιά!

(*)Η Αργυρή Ξέρρα είναι Πολιτισμολόγος, Πτυχιούχος ΕΑΠ, Τμ. Ανθρωπιστικών Σπουδών και Ελληνικός Πολιτισμός.