Υπάρχει συμφέρουσα Εθνικά λύση στην Συμφωνία των Πρεσπών;

Άρθρο γνώμης του Ευάγγ. Αθανασιάδη*

Τις επόμενες ημέρες έρχεται στη βουλή, πρώτα στην Επιτροπή και μετά στην Ολομέλεια, η Συμφωνία των Πρεσπών (στο εξής ΣτΠ) προς κύρωση.

 Η ΣτΠ, κατά την γνώμη πολλών, δεν έχει ευνοϊκή προοπτική και εξέλιξη για τα Εθνικά συμφέροντα, δεν οδηγεί πουθενά και μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει στο μέλλον.

Οι Σκοπιανοί και σε προηγούμενες διπλωματικές συναλλαγές επέδειξαν αστάθεια και καταστρατήγησαν τα συμφωνηθέντα. Επανειλημμένα φάνηκαν αφερέγγυοι. Τίποτα δε μας εγγυάται , λοιπόν, ότι και η τύχη της ΣτΠ, δεν θα έχει ανάλογη εξέλιξη στο μέλλον. Ήδη από τις πρώτες τοποθετήσεις του Ζάεφ το υποτιθέμενο πνεύμα της Συμφωνίας έχει τρωθεί βάναυσα.

(σσ: το άρθρο αυτό θα ακολουθούσε ένα άλλο που θα αναφερόταν στην εκτίμηση για  την τύχη της συμφωνίας. Η επικαιρότητα ανέτρεψε την σειρά ανάρτησης, με συνέπειες στη δομή και στο μέγεθος του κειμένου).

1.Τι θα συμβεί δηλαδή: Οι Σκοπιανοί θα πάρουν πρώτα τα επιδιωκόμενα οφέλη, δλδ την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, (για τα οποία ενδιαφέρονται και οι ΗΠΑ με τη Γερμανία) και μετά, κατά την πιθανότερη εκδοχή, θα καταστρατηγήσουν τη Συμφωνία και τελικά θα την ακυρώσουν. Έτσι όχι μόνο θα έχουν πάρει όλα τα οφέλη, αλλά θα επανέλθουν και στη βασική τους επιδίωξη διατήρησης του ονόματος ως σκέτη «Μακεδονία» και στο ιδεολόγημα του Μακεδονισμού.

Η προοπτική αυτή και εξέλιξη, εκτιμάται ότι είναι η πλέον βεβαία να συμβεί και είναι το σκοπούμενο και επιδιωκόμενό τους. Οι επεκτατικές τους βλέψεις οφθαλμοφανέστατα δεν εξέλειπαν, αλλά αντιθέτως επιβεβαιώθηκαν και μάλιστα τώρα και με το ενδιαφέρον των ΗΠΑ και Γερμανών. Ενδιαφέρον για την περιοχή και τις παντοειδείς οδεύσεις.

2.Συνέπειες της αποδοχής της ΣτΠ. Αν δεχθούμε ότι αυτοί ολοκλήρωσαν τα προβλεπόμενα από τη ΣτΠ, είναι το τραγικότερο Διπλωματικό Στρατηγικό και λάθος τακτικής που μπορούμε να κάνουμε.

Χάνουμε τα τρία πολύ σοβαρά διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα που έχουμε αυτή τη στιγμή, που είναι :

α. Οι Διεθνείς Οργανισμοί τους ονόμασαν πΓΔΜ, που είναι η πιο εξευτελιστική ονομασία Χώρας, που μπορεί να δοθεί. Το πρώην σημαίνει, «δεν ξέρω τι είσαι, αλλά σίγουρα αυτή τη στιγμή δεν είσαι αυτό που ήσουν». Είσαι χώρα χωρίς όνομα. Ο «Κανένας». Το πρώην Βασιλεύς, σημαίνει ότι σίγουρα και βεβαιωμένα δεν είσαι τώρα βασιλιάς. Αντιλαμβανόμαστε το αβάσιμο του στρεβλού ισχυρισμού των υπέρμαχων της ΣτΠ, ότι με το πΓΔΜ παραχωρήθηκε το «Μακεδονία». Αντιθέτως αναιρέθηκε.

β. Οι Διεθνείς Οργανισμοί ανεγνώρισαν εμμέσως πλην σαφώς, ότι ο όρος «Μακεδονία» στο όνομά της γείτονος χώρας, εμπεριέχει προσκόμματα, που θίγουν δικαιώματα της Ελλάδος.

γ. Οι Διεθνείς Οργανισμοί μας έδωσαν μία ξεχωριστή καταλυτική υπερεξουσία. Όρισαν εμάς αποκλειστικούς και ανεξέλεγκτους κριτές. Δλδ οποιαδήποτε προτεινομένη ονομασία τους, πρέπει να τελεί υπό τη έγκριση μας. Εμείς δεν έχουμε υποχρέωση να προτείνουμε όνομα στην πΓΔΜ. Απλά να τους ανακοινώνουμε αν συμφωνούμε με τα προτεινόμενα ονόματα. Αυτοί έχουν υποχρέωση να προτείνουν ονόματα μέχρι να βρούνε ένα όνομα που να συμφωνούμε.

Εάν σήμερα, δεχθούμε ότι αυτοί ολοκλήρωσαν τους όρους της συμφωνίας, χάνουμε αυτομάτως τα παραπάνω κεκτημένα, καθόσον έτσι δεχόμαστε ότι επετεύχθη συμφωνία περί του ονόματος, στο οποίο απέβλεπαν οι παραπάνω πρόνοιες των Διεθνών Οργανισμών.

Η μη κύρωση της ΣτΠ από την πλευρά μας, θα βαρύνει εμάς, ότι κωλυσιεργούμε, παραβαίνοντας την συμβατική μας υποχρέωσή, να την εισαγάγουμε «αμελλητί» (χωρίς καθυστέρηση) προς κύρωση.

Και μια επισήμανση. Τα παραπάνω διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα που εξασφαλίσαμε τότε από τους Διεθνείς Οργανισμούς αποτελούν πρωτοφανή διπλωματικό άθλο, κατόρθωμα και τεράστια επιτυχία. Αυτό πρέπει να το επισημάνουμε  και να μην κατατρυχόμαστε από τη συνήθη και σχεδόν έμφυτη νεοελληνική μας ροπή στη μιζέρια και ηττοπάθεια. Τριπλός Διπλωματικός Άθλος. (Κάποιος θα πρέπει να καταγράψει πώς το πετύχαμε αυτό).

3.Υπάρχει λοιπόν λύση;

Ναι υπάρχει. Υπάρχει Λύση. Δίκαιη, Νόμιμη, Απλή, Εφικτή και Ρεαλιστική:

Η λύση είναι: Η Ακύρωση της Συνθήκης των Πρεσπών.

Η κοινή άποψη των ειδικών είναι η προσβολή της Συμφωνίας για ακυρότητα, για μια εκτενή σειρά τυπικών και ουσιαστικών λόγων, μη εκπλήρωσης των ΄Ορων της Συμφωνίας, όπως και παραβάσεις του Συντάγματος και του Διεθνούς Δικαίου.

Για λόγους συντομίας, ευκολίας κατανοήσεως και απλοποιήσεως του κειμένου αναφέρονται μόνο τρείς:

α. Η μη υπογραφή της Συμφωνίας από τον ΠτΔ των Σκοπίων, είναι σοβαρότατος λόγος παραβιάσεως της Συνταγματικής τους τάξης και των Διεθνών δεσμεύσεων.

β. Η μη τήρηση των διατάξεων περί δημοψηφίσματος (δεν υπήρχε η απαιτουμένη συμμετοχή άνω του 50%), δλδ παραβίαση του Συντάγματος και όρου της Συμφωνίας και

γ. του τυπικού λόγου ότι οι εργασίες της πΓΔΜ δεν ολοκληρώθηκαν μέχρι το τέλος Δεκ 2018, δλδ παραβίαση ρητού όρου της Συμφωνίας.

Η παρέλευση της προθεσμίας, ενώ αρχικά φαίνεται επουσιώδης λόγος, πρώτον είναι παράβαση ρητού όρου, αλλά το κυριότερο οποιαδήποτε τυχόν πρόταση ή προσπάθεια θεραπείας των παραλήψεων δεν είναι δυνατή λόγω παρελεύσεως των χρονικών προβλέψεων.

Ίσως αυτή η λύση θα πρέπει να είναι το αίτημα των συλλαλητηρίων, η πολιτική γραμμή των εθνικά σκεπτομένων Πολιτών και Πολιτικών και η εθνική μας επιδίωξη.

ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ.

4. Διαφορά της Μη Κύρωσης και της Ακύρωσης. Οι διαφορές τους είναι κρίσιμες.

Πρέπει να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ των δύο όρων, των διαφορών και των συνεπειών τους.

Η μη κύρωση από εμάς αποτελεί διπλωματικό λάθος. Με τη μη Κύρωση επωμιζόμαστε όλες τις συνέπειες της μη εκπληρώσεως των συμβατικών υποχρεώσεων μας και χαρακτηριζόμαστε ασυνεπείς και ανακόλουθοι.

Με την Ακύρωση η Συμφωνία απορρίπτεται και καταργείται ως πάσχουσα, για ισχυρούς λόγους ακυρότητας. Έτσι καθίσταται άκυρη και ανύπαρκτη, ως μηδέποτε συνταχθείσα. Και μάλιστα με υπαιτιότητα της πΓΔΜ, που επωμίζεται όλη την αποτυχία.

Οποιαδήποτε επόμενη συμφωνία ξεκινάει από μηδενική βάση, σύμφωνα με τα διεθνή διπλωματικά ειωθότα, που ισχύουν στις περιπτώσεις μη επιτυχούς ολοκληρώσεως συμφωνιών.

Μελλοντικά οποιαδήποτε παραπομπή σε αυτή, θα έχει τόση διπλωματική βαρύτητα όσο μία αναφορά-παραπομπή σε ένα τεύχος του «Λούκι Λούκ». Την ίδια αξία έχουν και οι αναφορές των υπερμάχων της ΣτΠ, σε δηλώσεις και απόψεις παλαιοτέρων Πολιτικών, εφ όσον αυτές δεν κατέληξαν σε οριστικές Συμφωνίες.

Πρόταση προς επεξεργασία:

Η επιτροπή της Βουλής στην οποία θα εισαχθεί η ΣτΠ, ίσως πρέπει να εξετάσει πρωτίστως και αποκλειστικά εάν έχουν εκπληρωθεί όλες οι προβλέψεις της συμφωνίας, να τεκμηριώσουν την ασυνέπεια και τις αποκλίσεις από τα προβλεπόμενα, να στοιχειοθετήσουν την ακυρότητα της και να την αναπέμψουν στο ΥΠΕΞ, για να επιστραφεί στην πΓΔΜ ως άκυρη και απαράδεκτη. Ώστε εάν είναι δυνατόν, η Βουλή να μην μπει καθόλου στο περιεχόμενο και στην διαδικασία κυρώσεως.

Πρέπει να σημειώσουμε η ΣτΠ δημιούργησε ένα «τοξικό» κλίμα μεταξύ πολιτών και πολιτικών (όλων των κομμάτων). Η προτεινομένη λύση θα συμβάλει και στην αποκατάσταση και ομαλοποίηση αυτών των σχέσεων της κοινωνίας.

ΥΓ Και μία σκέψη «επί του πιεστηρίου», ίσως είναι σημαντικό και προτιμότερο η προσβολή της ακυρότητος να γίνει σε διπλωματικό επίπεδο προτού ελεγχθεί από την βουλή. Είναι καθαρώς τεχνικό θέμα που πρέπει να χειριστούν οι αρμόδιοι.

*Ο Ευάγγελος Αθανασιάδης είναι Συνταγματάρχης ε.α.

Άρθρα σχετικά, με νομικά τεκμηριωμένες θέσεις:

Κασιμάτης Γιώργος, ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο άρθρο «Νομικά άκυρη η Συμφωνία των Πρεσπών» 19-1-2019. Άρθρο γενικής τοποθέτησης.

Μάζης  Ιωάννης, Καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο άρθρο του «Ακυρώνεται η Συμφωνία των Πρεσπών μετά την κύρωσή της;» 15-1-19 (σε 6 συνέχειες). Άρθρο εκτενές και λεπτομερές.

Συρίγος Άγγελος, αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο. Στο άρθρο «Βαλκανικές ακροβασίες σε εθνικά θέματα» 14-1-19 στην «Καθημερινή» 17-1-19 στο διαδίκτυο. Άρθρο συνοπτικό και κατατοπιστικό.

Νούκα Αριάδνη, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης. Στο άρθρο «Συμφωνία των Πρεσπών: Νομική εμπλοκή για την εισαγωγή της στη Βουλή» 18-1-2019. Συνοπτικό νομικό κείμενο, κατατοπιστικότατο, με χρήσιμες παραπομπές.